
“İçinde bulunduğumuz haklar çağında” (Bobbio, 1996) haklar üzerine yapılan vurguların önemi, devlet ile birey arasındaki siyasal ilişkinin köklü bir değişim geçirmesinden kaynaklanmaktadır.[1] Modern anayasa anlayışı, artık sadece devleti sınırlama amacını taşımamaktadır. Öyle ki modern anayasa pratiği bireylerin hak ve özgürlüklerini güvence altına alma yönünde paradigmatik bir dönüşüm geçirmiştir.[2] Toplumsal, hukuki ve siyasal yapının temelini oluşturan anayasalar, bireyin devlet ve toplum içerisindeki konumunu ve haklarını tanımlayan bir tür "haklar bildirgesi" niteliği taşımaktadır.[3]
1987 yılından bu yana toplamda 23 kez değişikliğe uğrayan Anayasa’nın 177 maddesinin 134’ünde yapılan düzenlemelerle önemli anayasal reformlar gerçekleştirilmiş; özellikle 2017 Anayasa Değişikliği Referandumu, hükümet sisteminde köklü bir dönüşüm yaratan tarihi bir adım olarak kaydedilmiştir. Buna karşın 1982 Anayasası’nda yapılan değişiklikler; anayasanın kavramsal bütünlüğünü ve normatif düzenini zedelemiş, metnin terminolojik ve anlamsal tutarlılığında bozulmalara yol açmıştır.[4] Bu bağlamda birey hak ve özgürlüklerini esas alan, aynı zamanda toplumun kültürel değerlerini ve özgün unsurlarını dikkate alan anlayışa dayalı yeni bir anayasa önem arz etmektedir.
6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevleri” başlıklı 9’uncu maddesi “İnsan haklarının korunmasına, geliştirilmesine, ayrımcılığın önlenmesine ve ihlallerin giderilmesine yönelik çalışmalar yapmak” ve “İnsan hakları ve ayrımcılıkla mücadele konularında kitle iletişim araçlarını da kullanarak bilgilendirme ve eğitim yoluyla kamuoyunda duyarlılığı geliştirmek” hükümlerini ihtiva etmektedir. Bu kapsamda, Kurumumuz tarafından 24 Haziran 2025 tarihinde TİHEK Ana Bina Konferans Salonu’nda “Hak Temelli Anayasacılık Paneli” gerçekleştirilecektir.
Panel programını görüntülemek için tıklayınız.
[1] Turhan, M. (2007). Anayasanın hak temelli yorumu ve anayasa yargısı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(3), 380–404.
[2] Loughlin, M. (2000). Sword & scales: An examination of the relations between law & politics. Oxford: Hart Publishing. (Akt. M. Turhan, “Anayasanın hak temelli yorumu ve anayasa yargısı,” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(3), (380–404).
[3] https://kriterdergi.com/dosya-anayasa/hak-ve-ozgurlukler-temelinde-anayasa-yapim-pratigi
[4] https://kriterdergi.com/dosya-anayasa/hak-ve-ozgurlukler-temelinde-anayasa-yapim-pratigi